لارنژیت حنجره چیست و علایم آن، دلایل ابتلا، انواع درمان ها و طول مدت بهبودی
لارنژیت حنجره چیست؟
لارنژیت (Laryngitis) به التهاب حنجره (جعبه صوتی) گفته می شود که معمولاً به علت عفونت ویروسی، استفاده بیش ازحد از صدا یا تحریک ناشی از عوامل محیطی رخ می دهد. حنجره بخشی از گلوست که شامل تارهای صوتی می شود. وقتی این تارها ملتهب یا تحریک می شوند، صدا ممکن است خشن، ضعیف یا کاملاً از بین برود.
علایم لارنژیت حنجره
لارنژیت حنجره معمولاً با مجموعه ای از نشانه های مشخص همراه است که بسته به شدت التهاب ممکن است خفیف یا شدید باشند. شایع ترین علایم لارنژیت عبارت اند از:
- گرفتگی صدا یا از دست دادن کامل آن: اولین و بارزترین علامت لارنژیت، تغییر در صدا است. صدا ممکن است خشن، نازک یا حتی کاملاً قطع شود.
- گلو درد: التهاب حنجره باعث احساس درد یا ناراحتی در ناحیه گلو می شود، به خصوص هنگام بلع یا صحبت کردن.
- خشکی یا سوزش گلو: بسیاری از بیماران از احساس خشکی یا سوزش آزاردهنده در گلو شکایت دارند.
- سرفه خشک و مداوم: یکی از علائم شایع و آزاردهنده که معمولاً بدون خلط است.
- مشکل در بلعیدن (دیسفاژی): التهاب می تواند فرایند بلع را سخت یا دردناک کند.
- تورم غدد لنفاوی گردن: در موارد شدید، ممکن است غدد لنفاوی ناحیه گردن متورم و حساس شوند.
- تب خفیف و علائم شبه آنفلوآنزا: در برخی موارد، لارنژیت با تب پایین، احساس خستگی و درد عضلانی همراه است، به ویژه اگر علت آن ویروسی باشد.
دلایل ابتلا به لارنژیت
دلایل ابتلا به لارنژیت می تواند متنوع باشد و شامل موارد زیر است:
- عفونت های ویروسی
ویروس هایی مانند ویروس سرماخوردگی یا آنفلوآنزا از رایج ترین علل لارنژیت حاد هستند.
- عفونت های باکتریایی
در موارد نادرتر، لارنژیت می تواند ناشی از باکتری هایی مانند استرپتوکوک باشد.
- استفاده بیش ازحد یا نادرست از صدا
معلمان، خوانندگان یا سخنرانانی که زیاد صحبت می کنند یا با صدای بلند فریاد می زنند در معرض خطر بیشتری هستند.
- تحریک ناشی از عوامل محیطی
آلودگی هوا، دود سیگار، مواد شیمیایی و خشکی هوا از دیگر عوامل تحریک کننده حنجره محسوب می شوند.
- بیماری رفلاکس معده (GERD)
رفلاکس معده می تواند موجب تحریک مکرر تارهای صوتی و در نهایت لارنژیت مزمن شود.
انواع لارنژیت
لارنژیت به دو نوع اصلی تقسیم می شود:
- لارنژیت حاد
نوع حاد معمولاً به طور ناگهانی شروع می شود و اغلب ظرف چند روز تا دو هفته بهبود می یابد. علت آن اغلب ویروسی است.
- لارنژیت مزمن
اگر علائم بیش از ۳ هفته ادامه داشته باشد، به آن لارنژیت مزمن گفته می شود. این نوع معمولاً به دلیل عوامل تحریک کننده مداوم مانند سیگار، رفلاکس معده یا استفاده مفرط از صدا ایجاد می شود.
درمان لارنژیت حنجره
درمان لارنژیت بستگی به نوع و شدت آن دارد. در ادامه، روش های درمانی مؤثر معرفی می شوند:
- درمان های خانگی
- استراحت صوتی: پرهیز از صحبت کردن یا نجوا کردن برای چند روز
- نوشیدن مایعات گرم مانند دمنوش زنجبیل یا بابونه
- استفاده از بخور برای مرطوب نگه داشتن گلو
- پرهیز از سیگار و الکل
- غرغره با آب نمک
- داروها
- ضد التهاب ها: مانند ایبوپروفن برای کاهش درد و التهاب
- آنتی بیوتیک ها: فقط در صورت وجود عفونت باکتریایی (با تجویز پزشک)
- داروهای ضد رفلاکس: برای افرادی که دچار رفلاکس معده هستند
- آنتی هیستامین ها: در صورت وجود آلرژی
- درمان های تخصصی
در موارد مزمن یا شدید، مراجعه به پزشک متخصص گوش، حلق و بینی (ENT) ضروری است. ممکن است اقدامات زیر انجام شود:
- بررسی با لارنگوسکوپی
- فیزیوتراپی صوتی با کمک آسیب شناس گفتار و زبان
- درمان رفلاکس به صورت تخصصی
- جراحی در موارد نادر (برای پولیپ یا تومورهای حنجره)
طول مدت بهبودی لارنژیت چقدر است؟
مدت زمان بهبودی لارنژیت بسته به نوع آن (حاد یا مزمن) متفاوت است. آگاهی از این موضوع به افراد کمک می کند تا بهتر با روند بهبودی کنار بیایند و در صورت لزوم به موقع به پزشک مراجعه کنند.
✅ لارنژیت حاد
در نوع حاد، علائم معمولاً به صورت ناگهانی بروز می کنند و با مراقبت های ساده طی مدت کوتاهی برطرف می شوند.
⏱ مدت زمان بهبودی: بین ۳ تا ۱۴ روز
📌 با استراحت صوتی، نوشیدن مایعات گرم و پرهیز از تحریک کننده ها، معمولاً بدون نیاز به داروهای خاص درمان می شود.
⚠️ لارنژیت مزمن
اگر علائم بیش از ۳ هفته ادامه پیدا کنند، ممکن است پای یک علت زمینه ای مزمن مانند رفلاکس معده، سیگار یا استفاده نادرست از صدا در میان باشد.
⏱ مدت زمان بهبودی: از چند هفته تا چند ماه
📌 این نوع لارنژیت نیازمند بررسی دقیق پزشکی، حذف عوامل محرک و در برخی موارد، فیزیوتراپی صوتی است.
🚨 چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر هر یک از موارد زیر رخ داد، مراجعه فوری به پزشک گوش، حلق و بینی (ENT) توصیه می شود:
- ادامه علائم بیش از دو هفته
- تب بالا که بیش از ۳۸ درجه باشد
- وجود خون در خلط یا سرفه های خونی
- درد شدید گلو یا احساس گرفتگی تنفسی
راه های پیشگیری از لارنژیت حنجره
برای جلوگیری از ابتلا به لارنژیت حنجره، رعایت سبک زندگی سالم و مراقبت های پیشگیرانه نقش مهمی دارد. در ادامه، مهم ترین راه های پیشگیری از لارنژیت را معرفی می کنیم:
- نوشیدن آب کافی در طول روز: مرطوب نگه داشتن تارهای صوتی و گلو به جلوگیری از تحریک و خشکی کمک می کند.
- پرهیز از فریاد زدن یا صحبت زیاد با صدای بلند: استفاده صحیح و متعادل از صدا، به حفظ سلامت حنجره کمک می کند. در صورت نیاز طولانی به صحبت، از تکنیک های تقویت صدا استفاده کنید.
- اجتناب از مصرف سیگار و الکل: این مواد موجب تحریک و التهاب حنجره می شوند و احتمال ابتلا به لارنژیت مزمن را افزایش می دهند.
- استفاده از دستگاه بخور، به ویژه در فصول سرد: هوای خشک یکی از عوامل اصلی تحریک گلو است. بخور گرم باعث مرطوب ماندن راه های هوایی می شود.
- درمان بیماری هایی مانند رفلاکس معده و آلرژی ها: کنترل رفلاکس و آلرژی می تواند از التهاب مزمن حنجره جلوگیری کند.
- رعایت بهداشت دست ها: شستن منظم دست ها با آب و صابون، انتقال ویروس هایی که موجب لارنژیت می شوند را کاهش می دهد.
جمع بندی
لارنژیت حنجره یک بیماری شایع ولی قابل کنترل است که با شناسایی به موقع علایم، رعایت مراقبت های صوتی و در صورت لزوم درمان دارویی، می توان آن را به راحتی درمان کرد. شناخت عوامل ایجادکننده و رعایت نکات بهداشتی از مهم ترین اقدامات در پیشگیری از آن محسوب می شود.